
1875 tarihli Federal Ağırlık ve Ölçü Kanunu, metre sisteminin ülke genelinde standart hale gelmesini sağladı. İsviçre'de metre, litre ve gram resmen Ocak 1877'de kullanılmaya başlandı. Yaklaşık bir asır sonra İsviçre, Uluslararası Birimler Sistemi’ne (SI) katılarak metrenin yanı sıra saniye, kelvin, ampere, kandela ve mol gibi birimleri de kabul etti.
Tarihsel İsviçre Ansiklopedisi'ne (DHS) göre bu geçiş, “ülkede ağırlık ve ölçülerin milli tarihinin son halkası” oldu.
Başka Zaman, Başka Uzunluk
Standartlardan önce İsviçre’de ölçü birimleri kişisel ve yerel referanslara dayanıyordu. Uzunluk; parmak, ayak, kol, adım ve dirsek gibi vücut parçalarıyla ölçülüyordu. Örneğin, "aune" isimli birim 1,18 metreye denk geliyor ve 1840 yılında yasaklanmıştı. Ağırlık birimi olarak ise libre (eski Roma ölçüsü) ve ons kullanılıyordu. Ancak her kantonun "libre"si farklıydı; bazıları 300 gramken, bazıları 900 gramı geçiyordu.
Bazı ürünler tartılmıyor, çuval sayısıyla ifade ediliyordu. Bu özellikle tuz ve tahıl için geçerliydi.
Tarımda Da Farklılık Vardı
Ölçü birimleri sadece ürün cinsine göre değil, kullanım alanına göre de değişiyordu. Bağcılık, alplerin tarımı, süt ve bal üretimi gibi alanlarda farklı ölçü sistemleri kullanılıyordu.
Örneğin, dirsek (coudée) ölçüsü Soleure Kantonu’nda 545,9 mm iken, komşusu Bern’de 600 mm idi. Ayak (pied) uzunluğu ise kantonlara göre 26 cm ile 36 cm arasında değişiyordu.
150 Yılda Uzun Bir Yol
Bugün ölçülerimiz sabit ve evrensel. Ama geçmişte her bölge ve hatta her ürün için farklı bir sistemin kullanıldığı düşünülünce, 1875'te atılan adımın önemi bir kez daha ortaya çıkıyor. İsviçre, 150 yıldır hem bilimsel, hem ticari, hem de günlük yaşamda uluslararası standartlara uygun ölçü sistemleriyle yoluna devam ediyor.