Geçtiğimiz yıl yapılan algoritma güncellemeleri, haber platformlarının Google üzerinden aldığı ziyaretçi sayısında büyük düşüşe neden olmuştu. Türkiye’de Gazete Duvar gibi bazı bağımsız yayıncılar bu nedenle faaliyetlerine son vermek zorunda kaldı.
Şimdi ise Google, “Yapay Zekâ Genel Bakış” adlı yeni özelliğiyle online yayıncılığa bir başka darbe indiriyor.
Henüz Türkiye’de aktif olmayan ancak pek çok ülkede kullanımda olan bu özellik, arama sonuçlarının en üstünde Gemini adlı yapay zekâ tarafından oluşturulan kısa yanıtlar sunuyor. Bu özetlerin altında kaynak bağlantıları ve “Daha fazla göster” butonu da yer alıyor.
Yani kullanıcılar, sorduğu sorunun cevabını bağlantılara tıklamadan doğrudan özet şeklinde görebiliyor. Bu durum, özellikle gelirini Google Reklamlar üzerinden elde eden veya SEO çalışmalarıyla trafiğini artırmaya çalışan siteler açısından önemli bir tehdit oluşturuyor.
Trafik kayıpları büyüyor
“Yapay Zekâ Genel Bakış” özelliğinin devreye girmesi; tatil önerileri, sağlık bilgileri ve ürün yorumları gibi içerikler sunan web sitelerinin ziyaretçi sayısında belirgin düşüşlere yol açtı.
Veri analiz firması Similarweb’e göre, Nisan 2022 ile Nisan 2025 arasında internet sitelerinin arama motorlarından aldığı trafik %55 oranında azaldı.
Wall Street Journal’ın Haziran ayında yayımladığı habere göre, tanınmış medya kuruluşlarının ziyaretçi trafiği ciddi ölçüde düşmüş durumda. Örneğin HuffPost’un masaüstü ve mobil trafiği üç yıl içinde yarı yarıya azaldı. Washington Post da benzer bir düşüş yaşadı.
Business Insider’ın CEO’su Barbara Peng, Mayıs ayında çalışanlarının %21’ini işten çıkardıklarını ve bu kararın, “kontrol edilemeyen trafik kaybı” nedeniyle alındığını açıkladı.
New York Times’ın arama motorları üzerinden gelen trafiği ise Nisan 2025’te %36,5 seviyesine geriledi.
Atlantic’in CEO’su Nicholas Thompson, Google’dan gelen ziyaretçi sayısının sıfıra yaklaşacağını öngörüyor ve firmanın bu duruma karşı yeni bir iş modeli geliştirmesi gerektiğini söylüyor. Thompson, WSJ’ye verdiği röportajda “Google artık bir arama motorundan çok bir cevap motoruna dönüşüyor” ifadelerini kullandı.
Thompson ve diğer medya yöneticileri, okuyucularla doğrudan ilişki kurmaya odaklanan yeni stratejiler üzerine çalıştıklarını belirtiyor.
Kullanıcılar bağlantılara yönelmiyor
Google yetkilileri, Yapay Zekâ Genel Bakış özelliğinin kullanıcıları hâlâ internet sitelerine yönlendirdiğini ve bu sitelerde geçirilen sürenin arttığını savunuyor. Ancak yapılan araştırmalar farklı sonuçlara işaret ediyor.
Pew Research Center’ın 900 kişilik bir kullanıcı anketine göre, ABD’de bu özelliği kullananların yalnızca %1’i belirtilen kaynak linkine tıklıyor. Kalan kullanıcılar ise yalnızca sunulan kısa özetle yetiniyor.
Ayrıca, yapay zekâ özetlerinde sıkça kullanılan kaynaklar arasında Wikipedia, YouTube ve Reddit öne çıkıyor. Bu üç kaynak, özetlerdeki içeriklerin %15’ini oluşturuyor.
Hükümete ait sitelere yönlendirme oranı yapay zekâ özetlerinde daha yaygın olurken, haber sitelerine tıklanma oranı hem geleneksel sonuçlarda hem de AI özetlerinde sadece %5 seviyesinde.
Özel teknoloji haberleriyle bilinen 404 Media’nın bir içeriği, Google’daki arama sonuçlarında görünmez hale geldi. Bunun nedeni, Yapay Zekâ Genel Bakış’ın haberin tamamını özetlemesi ama orijinal kaynağa bağlantı vermemesi. Site bu durumu, “Yapay zekâ özetleri bilginin, kaynağa tıklamaya gerek kalmadan sunulmasını sağlıyor” diyerek eleştirdi.
SEO'nun etkisi azalıyor
Yapay Zekâ Genel Bakış özelliği, arama motoru optimizasyonunun da etkinliğini azaltıyor.
The Register’a göre, bu özetlerin bulunduğu aramalarda ilk sıradaki sitelerin tıklanma oranı ortalama %34,5 oranında düştü. Yani arama sonuçlarında üst sırada yer almak artık eskisi kadar avantaj sağlamıyor.
Bilgi döngüsünde bozulma riski
Özelliğin başka bir olumsuz tarafı ise yanlış veya doğrulanmamış bilgiler üretme riski.
404 Media’nın paylaştığı bir başka örnekte, yapay zekâ tarafından verilen bir bilginin başka bir AI özetinden türetildiği, onun da bir başka yapay zekâ kaynağına dayandığı ortaya çıktı. Bu zincirleme bilgi üretimi, “yapay zekânın kendi kendini yanıltma döngüsü” olarak tanımlanıyor.
Kaliteli kaynakların azaldığı bir ortamda, kullanıcılar hatalı ve yüzeysel içeriklere maruz kalabiliyor.
Reklam gelirleri Google’da kalıyor
Google ve internet siteleri, kullanıcıların ücretsiz içeriklere ulaştığı ve bu sırada reklam gördüğü bir gelir modeline dayanıyor. Arama motoru kullanıcıları, içeriklerle birlikte reklamlara maruz kalıyor; web siteleri de bu reklamlarla para kazanıyor.
BBC’nin verilerine göre, internet üzerindeki arama trafiğinin %68’i arama motorlarında başlıyor ve bunların yaklaşık %90’ı Google’da gerçekleşiyor. Bu da siteleri Google’a daha da bağımlı hâle getiriyor.
Yapay Zekâ Genel Bakış’ın bu gelir modelini tehdit ettiği belirtiliyor.
Ancak bu değişim Google’ın gelirlerine zarar vermiş değil. Alphabet’in 2024 son çeyrek verilerine göre, Google toplamda %14’lük bir gelir artışıyla 96,4 milyar dolara ulaştı. Bunun 54,2 milyar doları reklam gelirlerinden geldi.
Çünkü Google, reklamları artık doğrudan yapay zekâ özetlerinin içerisine veya çevresine yerleştiriyor.
SparkToro’nun araştırmasına göre, 2024’te yapılan her 1000 Google aramasının sadece 360’ı Google’a ait olmayan veya Google’dan reklam almayan sitelere yöneliyor. Yapay zekâ özetlerinin yaygınlaşmasıyla bu oranın daha da düşeceği tahmin ediliyor.
‘Artan talep değil, artan rekabet’
Google halen pazarın hakimi konumunda olsa da, Perplexity gibi AI tabanlı arama motorları rekabete dâhil olmaya başladı.
Bank of America’dan Muhammed Resulnejat, Google’ın son çeyrekte altyapı yatırımları için harcadığı 14 milyar doların artan kullanıcı ilgisinden değil, rakip karşısında yaşanan baskıdan kaynaklandığını ifade ediyor.
Öte yandan, ABD Adalet Bakanlığı da Google’a yönelik tekelcilik suçlamalarını sürdürüyor. Bakanlık, firmanın Chrome tarayıcısını devretmesini dahi gündeme getirdi. Google’ın yapay zekâ ve reklam alanındaki son hamleleri bu tartışmaları daha da körükleyebilir.
