94 yıl önce bugün: Mustafa Kemal Atatürk kendine oy vermedi

Bir gece öncesyidi, 28 Ekim 1923 akşamı Mustafa Kemal yakın arkadaşlarını Çankaya Köşkü’ne yemeğe davet etti. Tarihe geçen o sözünü o masada söyledi, ‘Yarın Cumhuriyet’i ilan ediyoruz’ dedi.

Aynı gece İsmet İnönü’yle birlikte çalıştılar. Devletin niteliğinin Cumhuriyet olduğunu belirten bir yasa tasarısı hazırladılar.

Ertesi gün Halk Fırkası Meclis gubunda hararetli tartışmalar yaşanıyordu. Tartışmanın nedeni yeni bakanlar kuruluydu. Hükümet istifa etmiş, yeni hükümet kurulamıyordu. Tartışma uzayınca Mustafa Kemal’in fikri soruldu. Mustafa Kemal bir saat süre istedi, bazı milletvekilleriyle toplantı yaptı. Bir saat sonra Mustafa Kemal fikrini açıkladı. Anayasanın değiştirilmesi gerektiğini söyledi ve Cumhuriyet ilan edilmeli dedi. Halk Fırkası’nın grup toplantısından sonra meclis grubu toplandı. Ve Mustafa Kemal’in tasarısı kabul edildi. 1921 Anayasası’nın bazı maddelerinde değişiklik yapılacaktı. O değişikliklerle hakimiyet kayıtsız şartsız milletin olacak, Türkiye devletinin dini İslam, resmî dili Türkçe olacaktı.

Meclis’teki o tarihi günde bazı vekiller kürsüye çıkıp konuşmalar yaptılar. Şair Mehmet Emin Yurdakul da kürsüye çıkanlardandı. Heyecanlı bir konuşmadan sonra bütün milletvekillerini “Yaşasın Cumhuriyet” diye bağırmaya davet etti. Bütün milletvekilleri ayağa kalktı, üç kez Yaşasın Cumhuriyet!” diye bağırdı.

Cumhuriyet ilan edilmiş, Türkiye Cumhuriyeti devleti kurulmuştu. Saat 20:30’du. Yeni yönetim şekli 101 pare top atışıyla duyuruldu.Artık egemenlik artık kayıtsız şartsız milletindi.

Cumhuriyet kurulmuş, sıra yeni Cumhurbaşkanı’nı seçmeye gelmişti. Tek aday vardı. Gazi Mustafa Kemal. Oylamaya katılan 158 milletvekilinden 157’sinin oyunu aldı. Bir kişi çekimser kalmıştı.

O kişi kendisine oy vermeyen Mustafa Kemal’in kendisiydi. O gün Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.